[Dutch / newspaper article]
De Trouw publiceerde een opiniestuk van Reward Value waarin ze pleit dat beloning van bestuurders afhankelijk zou moeten zijn van maatschappelijke prestaties van de onderneming.
Het vertrouwen van de samenleving in het bedrijfsleven is niet hoog en het beloningsbeleid van veel ondernemingen draagt daaraan bij. De maatschappelijke discussie gaat – begrijpelijk – vooral over de hoogte van bestuurdersbeloningen, waarbij een gevoel van ongelijkheid overheerst. Waar de samenleving echter nog onvoldoende bij stilstaat is het enorme verschil tussen wat deze ondernemingen aan maatschappelijke en sociale beloften doen – hun ‘purpose’ of zingeving – en de totaal andere normen die zij hanteren om de beloning van de top vast te stellen.
Maak beloning bestuurders afhankelijk van maatschappelijke prestaties van de onderneming
Het vertrouwen van de samenleving in het bedrijfsleven is niet hoog en het beloningsbeleid van veel ondernemingen draagt daaraan bij. De maatschappelijke discussie gaat – begrijpelijk – vooral over de hoogte van bestuurdersbeloningen, waarbij een gevoel van ongelijkheid overheerst. Waar de samenleving echter nog onvoldoende bij stilstaat is het enorme verschil tussen wat deze ondernemingen aan maatschappelijke en sociale beloften doen – hun ‘purpose’ of zingeving – en de totaal andere normen die zij hanteren om de beloning van de top vast te stellen.
Half april rondde een commissie haar advies voor vernieuwing van de Corporate Governance Code af. Deze gedragscode voor beursgenoteerde bedrijven legt – als het aan de commissie ligt – veel meer nadruk op onderwerpen als lange termijn waardecreatie, duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Geen overbodige luxe, want een meerderheid van de Nederlandse ondernemingen heeft op dit punt veel meer sturing nodig.
Er is sprake van een merkwaardige tegenstelling. De meeste ondernemingen zeggen – bijvoorbeeld op de website en in het jaarverslag – dat ze mens en milieu op de eerste plaats zetten, terwijl zij hun bestuurders stimuleren om vooral kortetermijnwinst na te streven. De beloning van deze bestuurders is namelijk nog ouderwets ingericht met een focus op financiële prikkels waarmee ze vooral het belang van een beperkte groep, vaak de aandeelhouders, dienen.
De overgang naar een duurzame en menswaardige economie vraagt om een flinke bijdrage van het bedrijfsleven en dat is vooral een verantwoordelijkheid van topbestuurders. Daarbij is een passend en eenduidig beloningsbeleid van belang om de juiste stimulans te geven. Om echte verandering teweeg te brengen moeten bedrijven hun beloningsbeleid dan ook op twee onderdelen aanpassen.
Om te beginnen moet er een relatie zijn tussen de hoogte van de beloning en de maatschappelijke bijdrage van een onderneming. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat de hoogte van bestuurdersbeloningen afhangt van het positieve effect van een organisatie op de samenleving en het milieu. Het gaat hierbij om de dingen die er echt toe doen, zoals minder vervuiling, gelijke behandeling van alle medewerkers en eerlijke prijzen van producten. Daarnaast is het van belang om de topbeloningen over een langere periode uit te smeren om meer nadruk te leggen op lange-termijn waardecreatie. Milieuproblemen zijn immers ook niet van vandaag op morgen opgelost. In zo’n model kunnen bestuurders bijvoorbeeld pas een bonus tegemoet zien als de onderneming ook op de langere termijn een positief effect op mens en milieu heeft gehad.
Zo’n beloningsbeleid voldoet aan een aantal voorwaarden. Een eerste is dat er een direct verband hoort te zijn tussen de zingeving van de onderneming en haar strategie. Anders gezegd: de onderneming laat concreet zien dat ze haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt. Die maatschappelijke doelstellingen tellen bovendien zwaar mee in het beloningsbeleid, zodat ze ook echt uitnodigen tot actie. Essentieel is overigens dat de maatschappelijke doelstellingen uitdagend gesteld zijn, want anders is de kans op echte impact gering.
De nieuwe Corporate Governance Code geeft ondernemingen de handvatten om zich meer te concentreren op duurzaamheid en dat is een belangrijke stap voorwaarts. Maar als bedrijven echt tegemoet willen komen aan de grote behoefte aan verantwoord ondernemen dan moeten zij de bestuurdersbeloning rechtstreeks koppelen aan de realisatie van hun maatschappelijke beloften. Een dergelijk beloningsbeleid draagt bovendien bij aan reputatie en geloofwaardigheid.
Frederic Barge, oprichter Reward Value Foundation
